Tuesday, August 26, 2008

Америкаар аялахуй: Bашингтон ДС-гийн музейн цогцолбор. /Neighbors to the President/

Америкаар аялахуй: Bашингтон ДС-гийн музейн цогцолбор. /Neighbors to the President/
2008 оны 08 сарын 01
- Америкийн Хувьсгалчдын Охидын Музей. /Daughters of the American Revolution [DAR] Museum/
- Америкийн Дотоодын хэрэг эрхлэх яамны музей /U.S Department of the Interior Museum/
Америкийн Хувьсгалчдын Охидын Музей. /Daughters of the American Revolution [DAR] Museum/

Уг музей нь 1890 онд үндэслэгдсэн бөгөөд Хувьсгалчдын Охидын нийгэмлэгтэй нэгэн зорилгын дор эмэгтэйчүүдийн сайн дурын байгууллагын үйл ажиллагааг Америкийн түүх, соёлын өв уламжлалаыг хамгаалан хадгалах , эх оронч үзэл санааг хэвшүүлэн хөхүүлэн дэмжих ,ирээдүйн хүүхэд багачуудын боловсролд анхааран сайжруулах замаар Америкийн хөгжлийг хамгаалахад чиглүүлж ирсэн байна.

Уг музейн онцлог нь Америкт үйлдвэрлэл хөгжихөөс өмнө ашиглаж байсан объектуудыг байгаагаар нь дэлгэн тавьсан ба мөн тухайн үед эдлэж хэрэглэж байсан эд зүйлс ,уран зураг, чимэглэл зэргийг тусгасан 30000 гаруй сонирхолтой үзмэрүүдтэй юм байна лээ. Музейн үзмэрүүд нь 2 галлерей , 30 гаруй өрөөнүүдэд дэлгэгдэн тавигдсан байдаг байна.Тухайлвал өрөөний тавилгууд ,мөнгөн эдлэлүүд, уран зураг, шаазан эдлэл, ноосон болон нэхмэл хувцас, төрөл бүрийн бүтээлэг зэргийг дэлгэн тавьсан бай. Дээрхи өрөөнүүдийн дотоод засал нь өөр,өөр бөгөөд 17-гоос 20-р зууны үеийнхээр хийгдсэн нь түүх ,соёлын өвийг нийтийн хүртээл болгоход ихээхэн ач холбогдолтой болсон байна лээ.

Мөн уг музейд 1700 оны Шинэ Английн Заал,18-р зууны үеийн Груж хоолны газар, 1850 оны халим агнуурын станц зэргийг тухайн үеийнхээр нь харуулсан нь уг музейг улам сонирхолтой болгосон юм байна лээ. Уг музейн гол хэсэгт нь том номын сан байдаг юм билээ.Уг номын сан нь 1896 онд үндэслэгдсэн бөгөөд Америкийн удам угсаа,гарал үүсэл талаархи судалгааны материалуудын бүрэн цуглуулагатайгаас гадна түүхэн гар бичмэл ба ном товхимол xадгалагдаж байдаг байна. Хэрэв та хүсвэл уг номын сангаар үйлчлүүлж болох юм байна лээ.Уг музейд 1928 онд нилээн засвар хийгдэж Үндсэн Хуулийн Заал нэртэй том өрөө гаргасан бөгөөд энд өнөөдрийг хүртэл олон чухал үйл явдлыг тэмдэглэсэн байна.Энд анхны Үндэсний синфони 1930 онд үндэслэгдсэн байна. Мөн энд 40 гаруй жилийн турш National Geographic /Үндэсний хайгуул шинжилгээ/ киноны цуврал сурталчлагдсан байнa. Хамгийн сонирхолтой нь 2-р дайны үед уг заал болон бусад цогцолборт байлдааны явцыг дэмжин Улаан загалмайн нийгэмлэг байрлаж байсан байнa.
Түүнчлэн уг заалнаас телевизийн нэртэй тухайлвал хөгжмийн холбооны болон Үндэсний спортын шагнал гардуулах зэрэг олон сайхан нэвтрүүлэгүүд хийгдсэн байна. Уг музейд 19-р зууны эхэнд америкчуудын боолчлолыг халах хөдөлгөөнтэй холбоотой дүрслэх урлагийн бүтээлүүд ,уриа лоозон,яруу найрагийн бүтээлүүд гэх мэтчилэнгийн сонирхолтой үзмэрүүдтэй юм билээ. Америкд боолчлолыг халах хөдөлгөөнд эмэгтэйчүүд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн гэж үздэг бөгөөд гол төлөөлөгчдийн талаар чухал үзмэрүүд болон баримт бичиг, эдлэж хэрэглэж байсан эд зүйлс тавигдсан байна лээ.



Америкийн Дотоодын хэрэг эрхлэх яамны музей /U.S Department of the Interior Museum/

Америкийн нийслэл Вашингтон ДС-д байх хугацаандаа уг музейг үзэхээр 2 удаа очсон бөгөөд анхны удаа бичиг баримт байхгүй тул үзэж чадаагүй юм. Уг музейг яагаад үзэх гээд байсны маань учир нь Смитцонионий музей цогцолборын дараагаар орох хамгийн олон сонирхолтой үзмэрүүдтэй гэж сонсож байсных билээ. Уг нь хэн ч байсан чөлөөт цагаараа очсон орныхоо түүх дурсгалын газрууд болон музейг үзэж патиараа татуулан нутагтаа очоод хуучлах юмтай байхыг боддог биздээ.Танд одоо Ерөнхийлөгчийн хөрш цогцолборын нэг болох Дотоодын хэрэг эрхлэх яамны музейн талаар товч танилцуулахыг хүсч байна.

Уг музейн барилга нь тэртээ 1930 -аад онд баригдсанаараа байгаа бөгөөд 1938 онд нийтэд дотоодын нөөц баялаг ба түүхэн хөгжил ,хийгдсэн болон хийгдэж байгаа ажлууд ,хэрэгжүүлсэн төсөлүүдийг дэлгэн харуулснаараа онцлог юм байна лээ. Уг музейд тус байгууллагын 1849 оноос өнөөдрийг хүртлэх өөрчлөлтийг тусган харуулсан хороо,агентлагын бичиг баримтууд ,мэрэгжлийн түвшинд сэргээн засварлагдсан түүхэн үзмэр , үе дамжин хадгалагдсан үзмэрүүд ,19-р зууны үеийн тоног төхөөрөмж байгаагаараа мөн түүхийн холбогдолтой фото зургууд , тухайн салбарын үзмэр, үзүүлэнтэй холбоотой дүрс бичлэгийг тухалан сонирхож болох газар бүрт байрлуулсан нь их сонирхолтой юм билээ.Түүнчлэн уран зургийн эх зургуудыг дэлгэн тависанаас гадна уг байгууллагын олон талт үйл ажиллагаа ба баялаг өв уламжлалыг тусгасан үзэсгэлэнг ээлжлэн нийтэд толилуулдаг юм байна лээ.

Уг музей нь 10 гаруй галлерейтэй бөгөөд Дотоодын хэрэг эрхлэх яамны харъяалдаг бүхий л салбарын үйл ажиллагаатай холбоотой 8,5 сая гаруй үзмэртэйгээрээ дэлхийд дээгүүр ордог юм байна лээ. Тухайлбал Индианчуудын амьдрал түүхэн замнал, тэдний талаар авч явуулж байсан арга хэмжээ болон мөн индианчуудын хэргийг хамаарах хороо байгуулж тэдэнд Америкийн Нэгдсэн Улсын зүгээс үзүүлж байгаа дэмжлэг туслалцаа, Газрын нөөц баялагын удирдлагын хороо,Усжуулалтын хороо,Загас агнуур ба ашиглагдаагүй нөөц баялагын алба,Индианчуудын уран бүтээл ба гар урлалын зөвлөл,Америкийн Нэгдсэн Улсын геологи хайгуулын байгуулага, Ашигт малтмалын алба, Үндэсний бизнес төв , Үндэсний үйлчилгээний төв ,Байгал орчныг хамгаалах алба зэрэг газруудын үйл ажилгаатай холбоотой үзмэрүүд байдаг юм байна лээ. Америкийн Нэгдсэн Улс нь Индианчуудын хэрэг эрхлэх хороогоор дамжуулан Аляскын үндсэн оршин суугчид болон нийт 561 индиан омогыг хүлээн зөвшөөрч тэдэнд олон сая га газрыг итгэл хүлээлгэн эзэмшүүлдэг байна.Мөн 48000 гаруй индиан оютнуудын боловсролын асуудлыг уг хороо хариуцдаг байна.

/үргэлжлэл бий/
О.Наваан /Нью-Йорк/